چکیده
امامت الهی، منصبى است که فقط خداوند آن را جعل می کند و وجوب اطاعت همگان را در پى مى‌آورد، بنابراین امام، باید از ویژگى‌ها و امتیازات خاصی برخوردار باشد. از جمله این ویژگى‌ها، علم الهى است.
در لزوم علم برای امام میان متکلمان اسلامی اختلافی وجود ندارد. اختلاف در کمیت و کیفیت آن است. از نظر متکلمان شیعی امامی امام معصوم علیه السلام باید از علم بالفعل و همه جانبه به احکام شرعی و سیاست برخوردار باشد و علم او خطاناپذیر باشد و از دیگر افراد جامعه هم اعلم باشد. ولی محدثان شیعه گستره‌ای فراتر از این برای علم امام از روایات اهل بیت علیهم السلام برداشت نموده‌اند، مانند: علم امام به تمام زبان‌ها، علم به منایا و بلایا، علم به «ما کان»، «ما یکون» و «ما هو کائن» تا روز قیامت، علم به تمام کتب آسمانی، علم به باطن و ضمیر اشخاص و علوم دیگر.
با توجه به این که پیامبران الاهی مأمور هدایت انسان ها در تمام جنبه های مادی و معنوی بودند، باید سهم بسیار بزرگی از علم و دانش داشته باشند، تا بتوانند به خوبی این مأموریت را انجام دهند و امامانی که جانشینان پیامبرند نیز همین حکم را دارند. پس آنان نیز باید علمی بسیار وسیع و گسترده داشته باشند.
در این مقاله به بررسی دیدگاه‌های متکلمان و محدثان شیعه در رابطه با گستره علم امام، با تاکید بر دو مکتب شیعی بغداد و قم می‌پردازیم.
واژگان کلیدی: گستره علم امام، علم امام، محدثین، متکلمین، امامت
امامت الهی، منصبى است که فقط خداوند آن را جعل می کند و وجوب اطاعت همگان را در پى مى‌آورد، بنابراین امام، باید از ویژگى‌ها و امتیازات خاصی برخوردار باشد. از جمله این ویژگى‌ها، علم الهى است.
در لزوم علم برای امام میان متکلمان اسلامی اختلافی وجود ندارد. اختلاف در کمیت و کیفیت آن است. از نظر متکلمان شیعی امامی امام معصوم علیه السلام باید از علم بالفعل و همه جانبه به احکام شرعی و سیاست برخوردار باشد و علم او خطاناپذیر باشد و از دیگر افراد جامعه هم اعلم باشد. ولی محدثان شیعه گستره‌ای فراتر از این برای علم امام از روایات اهل بیت علیهم السلام برداشت نموده‌اند، مانند: علم امام به تمام زبان‌ها، علم به منایا و بلایا، علم به «ما کان»، «ما یکون» و «ما هو کائن» تا روز قیامت، علم به تمام کتب آسمانی، علم به باطن و ضمیر اشخاص و علوم دیگر.
با توجه به این که پیامبران الاهی مأمور هدایت انسان ها در تمام جنبه های مادی و معنوی بودند، باید سهم بسیار بزرگی از علم و دانش داشته باشند، تا بتوانند به خوبی این مأموریت را انجام دهند و امامانی که جانشینان پیامبرند نیز همین حکم را دارند. پس آنان نیز باید علمی بسیار وسیع و گسترده داشته باشند.
در این مقاله به بررسی دیدگاه‌های متکلمان و محدثان شیعه در رابطه با گستره علم امام، با تاکید بر دو مکتب شیعی بغداد و قم می‌پردازیم.
واژگان کلیدی: گستره علم امام، علم امام، محدثین، متکلمین، امامت
